Warszawa, 28 KWI. 2006 BIURO RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH RPO-526649-III/06/DB 00-090 Warszawa Tcl. centr. 55177 00 Al. Solidarności 77 Fax. 827 64 53 Zespół Zabezpieczenia Społecznego Pan Piotr Szanowny Panie! W związku ze skierowanymi do Rzecznika Praw Obywatelskich pismami: z dnia 24 lutego i 7 kwietnia 2006 r., z upoważnienia Rzecznika uprzejmie informuję: W pełni podtrzymuję wyjaśnienia przekazane w piśmie skierowanym do Pana Michała Patelskiego z dnia 6 lutego 2006 r., znak: 523474/06, co, do których zajął Pan polemiczne stanowisko. Rzecznik Praw Obywatelskich nie stwierdza ażeby Zakład Ubezpieczeń Społecznych weryfikując dokonywane przez płatników zgłoszenia o czasowym zaprzestaniu działalności naruszał przepisy obowiązującego prawa, w tym także Konstytucji. Zakres czynności, które może wykonać ZUS kontrolując płatnika składek, włącznie z kontrolą dokumentów wynika z rozdziału 10 (art. 86 i n.) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. nr 137, póz. 887 ze zm.), W zakresie tym mieści się, zdaniem Rzecznika, ustalenie czy osoba, która dokonała formalnego wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych, faktycznie zaprzestała prowadzenia działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczeń. Tym niemniej, Rzecznik dostrzega opisany przez Pana problem w aspekcie braku ustawowej definicji „przerwy w prowadzeniu działalności". Uprzejmie zatem informuję, że Rzecznik Praw Obywatelskich rozważa wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej z wnioskiem o kompleksowe uregulowanie spornej materii, tj. zasad funkcjonowania przerw w prowadzeniu działalności pozarolniczej w ubezpieczeniach społecznych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Sprawa ta jest aktualnie na etapie wnikliwej analizy, a o ewentualnym wystąpieniu Rzecznika zostanie Pan poinformowany odrębnym pismem. -2- Nawiązując do treści Pana pisma z dnia 7 kwietnia 2006 r. uprzejmie wyjaśniam: Rzecznik Praw Obywatelskich podejmując jakiekolwiek działania musi poruszać się w granicach kompetencji przyznanych postanowieniami ustawy z dnia 15 lipca 1987r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (tekst jedn. Dz. U. z 2001r., nr 14, póz. 147). Powołany akt prawny, ani żadna inna ustawa nic upoważnia Rzecznika do kontroli prawidłowości decyzji w sprawach zastrzeżonych do właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, tj. m.in. w sprawach dot. ustalania obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym i należnych z tego tytułu składek (art. 68 ust. l lit. a), c) i art. 83 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Obowiązujące przepisy prawne przewidują, że środkiem zaskarżenia w stosunku do decyzji wydawanych przez ZUS jest wniesienie odwołania do Sądu Okręgowego, a następnie apelacji do Sadu Apelacyjnego i kasacji do Sądu Najwyższego - o ile możliwość taką dopuszczają przepisy Kodeksu Postępowania Cywilnego. Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom, o czym stanowi art. 178 ust. l Konstytucji RP. Nie jest więc rolą Rzecznika badanie, czy w Pana indywidualnej sprawie doszło do wydania przez ZUS błędnej decyzji i ewentualne zweryfikowanie tej decyzji. Jak wynika z udzielonych przez Pana informacji, od decyzji ZUS z dnia 25 kwietnia 2005 r., znak: DDU/400/D/32/2005, obejmującej Pana ubezpieczeniami społecznymi, odwołał się Pan do Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu. Wyrokiem z dnia 31 marca 2006 r., sygn. VU 1477/05, Pana odwołanie zostało oddalone. Od niniejszego wyroku zamierza Pan wnieść apelację, tak więc należy w tej sytuacji oczekiwać na wyrok Sądu Apelacyjnego wydany zgodnie z obowiązującymi w danym stanie faktycznym przepisami prawa. Dodatkowo uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 9 Kodeksu postępowania cywilnego, strony i uczestnicy postępowania mają prawo przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy lub wyciągi z tych akt. Nadzór zwierzchni nad sądami powszechnymi w zakresie działalności administracyjnej, w tym również w podniesionej przez Pana sprawie dostępu do akt i ich zawartości, sprawuje Minister Sprawiedliwości (art. 9 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych - Dz. U. nr 98, póz. 1070 ze zm.). Ponadto, uprzejmie wyjaśniam, że Kodeks postępowania administracyjnego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ma zastosowanie tylko w takiej materii, w jakiej -3- dana sprawa nic została uregulowana przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Jednocześnie pragnę zwrócić uwagę, że Rzecznik nie ma wpływu na kształtowanie polityki społecznej i rozwiązań systemowych w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w tym również w sprawach dot. obowiązku ubezpieczeń społecznych. Kształtowanie polityki społecznej Państwa należy do rządu i parlamentu i tym podmiotom przysługuje inicjatywa ustawodawcza. Z ramienia rządu za kształtowanie polityki społecznej państwa odpowiedzialny jest Minister Pracy i Polityki Społecznej. Tak więc, w zakresie właściwości tego Ministra pozostaje decyzja odnośnie ewentualnego przedstawienia Parlamentowi propozycji zmiany przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. o co będzie postulował Rzecznik Praw Obywatelskich. mgr Lesław Nawacki ******* To liścik tak troche w kaczym tonie - "Spieprzaj dziadu". W tym kraju organy państwowe już chyba nigdy nie nauczą sie szacunku i troski o obywatela. Nawet IV RP nie pomoże. Pozdr. Piotr